A+ A A-

Edward Okuń – malarz, mason, marzyciel

Oceń ten artykuł
(4 głosów)
Edward Okuń „Autoportret z żoną na tle Anticoli-Corrado”, 1900r. Edward Okuń „Autoportret z żoną na tle Anticoli-Corrado”, 1900r.

Przed południem, 19 stycznia 1945 r., do Urzędu Stanu Cywilnego w Skierniewicach zgłosili się dwaj pracujący w bankowości skierniewiczanie – Marian i Leopold Włodarscy. Oświadczyli, że 17 stycznia tegoż roku o godzinie 16.00 zmarł w Skierniewicach sławny artysta malarz – Edward Okuń.

 

Okoliczności śmierci Edwarda Okunia pozostały do dziś niewyjaśnione. Przyjęło się uważać, że „zginął od zabłąkanej kuli” znajdując się nieodpowiednim czasie i nieodpowiednim miejscu w dniu wyzwolenia Skierniewic.

Edward Okuń wraz z żoną Zofią przybyli do Skierniewic po upadku Powstania Warszawskiego. Z kamienicy, w której mieszkali w Warszawie zostały tylko zgliszcza. Była podobno piękna, z gotyckimi wnękami zdobionymi malowidłami, jej frontową ścianę artysta ozdobił polichromią własnego projektu. W kamienicy Okuniów od 1936r. aż do wybuchu powstania zbierali się członkowie loży masońskiej. Mieli tam swoją „świątynię” – salę przeznaczoną do obrządków rytualnych. Edward Okuń i Marian Trzebiński, również artysta plastyk, byli założycielami polskiej masońskiej loży „Kopernik”. Obaj zostali inicjowani w rzymskiej loży „Polonia”, skąd w 1920r. Okuń przywiózł do Polski patent erygujący pierwsze dwie regularne, symboliczne loże odrodzonego wolnomularstwa. Artysta stworzył ekslibris książek Wielkiej Loży Narodowej. Na wystawie w warszawskiej Zachęcie wystawił obraz pt: „Loża masońska”. Z Towarzystwem Zachęty Sztuk Pięknych, którego przez pewien czas był wiceprezesem, Edward Okuń związany był przez wiele lat. Wystawiał tam swoje prace, a w 1922r. był świadkiem politycznego wydarzenia. Oprowadzał po wystawie Gabriela Narutowicza, gdy malarz Eligiusz Niewiadomski oddał śmiertelne strzały do prezydenta. Okuń i adiudant Narutowicza rozbroili Niewiadomskiego. Prezydent zaś zmarł na miejscu.

Edward Okuń (1872-1945), malarz, rysownik i ilustrator, reprezentant symbolistycznego nurtu w sztuce Młodej Polski, urodził się niedaleko Warszawy w rodzinie szlacheckiej. Rodzice wcześnie go osierocili zostawiając w spadku spory majątek. Dzięki temu zdobył materialną niezależność i mógł spokojnie poświęcić się swojej pasji - malarstwu. Naukę rozpoczął w Klasie Rysunkowej Wojciecha Gersona, by kontynuować ją w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych pod okiem Jana Matejki, następnie w niemieckich i francuskich szkołach prywatnych. Po studiach wyjechał na Węgry, gdzie przyłączył się do kolonii artystycznej założonej przez swojego byłego pedagoga - Hollósy'ego. Przez następne 20 lat mieszkał we Włoszech, których kulturę uwielbiał. W międzyczasie poślubił ziemiańską córkę Zofię Wandę Tolkemit. Wyniosła, miedzianowłosa Zofia często pozowała malarzowi uosabiając symbolistyczne wyobrażenie kobiety tajemniczej i uwodzicielskiej. W 1921 r. państwo Okuniowie wrócili na stałe do Polski, ale bardzo często podróżowali na południe Europy. Poza wystawami w największych polskich galeriach sztuki obrazy Edwarda Okunia były eksponowane także poza granicami kraju, w Paryżu, Monachium, Berlinie, Kijowie, Rzymie. Okuń malował stylizowane pejzaże, baśniowe portrety oraz kompozycje fantastyczne. Jego obrazy cechowała wyszukana dekoracyjność i bogata materia malarska. Artysta tworzył też secesyjne ilustracje do książek polskich poetów i pisarzy, m.in. Kasprowicza, Staffa, Żeromskiego.

Ostatnią retrospektywną wystawę prac malarza zorganizowano w 1939r. Wtedy traktowano je już jak echa minionej epoki nieprzystające do współczesnego świata. A potem wybuchła II wojna światowa i zupełnie zniszczyła baśniowy świat Edwarda Okunia.

Fot. Arch.

Register

User Registration
or Anuluj